Verzuimontwikkelingen in de bouw

Het ziekteverzuim in de bouw- en infrasector vertoont de laatste jaren een licht stijgende trend. Ook voor 2020 verwachten we een stijging. Wat zijn achterliggende oorzaken en welke rol speelt het werk hierbij? We zoomen in op ziekteverzuim, arbeidsomstandigheden en de vitaliteit van medewerkers.

Ziekteverzuim in de bouwsector

Na een aantal jaren van stabiliteit en zelfs lichte daling, zien we in de bouwsector de laatste jaren een stijgende trend in ziekteverzuim. Bedroeg het gemiddelde ziekteverzuim in 2017 nog 3,6%, in 2019 is dat opgelopen tot 4,0% (*) in de bouw. In het eerste kwartaal van 2020 is het gemiddelde ziekteverzuim verder opgelopen naar 4,9% (*).

Uit de ‘Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden 2019’ (uitgevoerd door CBS en TNO) blijkt dat 43,5% van de medewerkers in de bouw tenminste een keer heeft verzuimd in de 12 maanden voorafgaand aan het onderzoek. De gemiddelde duur van het verzuim is 8,67 werkdagen per jaar, gebaseerd op persoonlijke inschattingen van deelnemers uit de enquête.

* Het ziekteverzuimpercentage is het totaal aantal ziektedagen van werknemers gedeeld door het totaal aantal beschikbare (werk/kalender)dagen in een jaar, uitgedrukt in procenten. Bron: CBS

Ziekteverzuim als gevolg van werk

Van het totale ziekteverzuim in de bouwsector is bijna een derde deel hoofdzakelijk of deels een gevolg van het werk. Belangrijke oorzaken van het ziekteverzuim zijn fysieke belasting (34,4%), gevolgd door toenemende werkdruk en werkstress (23,5%).

Het is belangrijk om deze psychische klachten voortijdig aan te pakken om dreigend ziekteverzuim te voorkomen. Hiervoor heeft Bouwend Nederland een Social Support service. Werknemers kunnen hier terecht met onder andere persoonlijke en financiële vragen en sociale vragen rondom arbeidsongeschiktheid.

Arbeidsongevallen

Meer dan de helft van de ondervraagden geeft aan gevaarlijk werk te doen. De belangrijkste genoemde gevaren zijn struikelen of uitglijden en vallen van hoogte.

4,5% van de respondenten geeft aan in de afgelopen 12 maanden slachtoffer te zijn geweest van een arbeidsongeval. Ruim 40% van de meest recente gevallen leidde tot langdurig verzuim (meer dan 3 dagen) en 16,4% tot minder dan 3 dagen verzuim. In de resterende gevallen heeft het niet geleid tot verzuim.

De belangrijkste letsels als gevolg van een arbeidsongeval in de afgelopen 12 maanden waren verwondingen (een open wond of oppervlakkige verwonding) en verstuiking of verrekking van spieren, banden of lichaamsdelen.

Werkgevers, werknemers en overheid hebben een groot gemeenschappelijk belang bij goede arbeidsomstandigheden. Met de verplichte risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) kan elk bedrijf gestructureerd de kansen aanpakken om zo de risico’s op arbeidsgerelateerde gezondheidsklachten en ongevallen tot een minimum te beperken.

Gezondheid en vitaliteit

Van de medewerkers in de bouw werkt ruim twee derde soms of regelmatig over, waarbij de gemiddelde overwerktijd ruim 3,5 uur per week is (betaalde en onbetaalde uren). 24,1% van de respondenten geeft aan de genomen Arbo-maatregelen op het gebied van werkdruk en werkstress onvoldoende te vinden. Opvallend is dat 14,1% van de medewerkers aangeeft niet te kunnen voldoen aan de fysieke eisen die aan het werk worden gesteld.

Iedere medewerker heeft eens per 2 of 4 jaar recht op een DIA/PAGO (Periodiek Arbeids Gezondheidskundig Onderzoek. Dit maakt deel uit van het cao-pakket Preventiezorg, waarin voor alle werknemers het recht op vrijwillig onderzoek, advies en begeleiding is geregeld. Op welke leeftijd een werknemer recht heeft op een keuring is vastgelegd in de cao Bouw & Infra. Uitvoering van het pakket wordt georganiseerd door Volandis (zie www.volandis.nl)

Ongeveer 20% van de medewerkers heeft in de afgelopen 12 maanden meegedaan aan een preventief onderzoek naar gezondheid of vitaliteit. Door aandacht te hebben voor het welzijn van medewerkers kun je invloed uitoefenen op het verzuimpercentage, de inzetbaarheid en de productiviteit van jouw mensen. Daarmee bespaar je bovendien kosten die verbonden zijn aan verzuim en re-integratie.

Gratis adviesgesprek

Wil je meer weten over de verzuimrisico’s binnen de bouw- en infrasector? Of over de mogelijkheden die de verzekeringsmantels van Bouwend Nederland Verzekeringen bieden om die risico’s te verzekeren? De adviseurs van Bouwend Nederland Verzekeringen helpen je graag. Plan direct een gratis en vrijblijvende afspraak.

Verzuimtrends onder klanten van loket Bouwend Nederland: deze bedrijven doen het beter

Het netto verzuimpercentage onder klanten van het Verzuim- en preventieloket Bouwend Nederland (uitgevoerd door ArboDuo) was in 2019 3,58%*. Dit is lager dan het landelijk gemiddelde van 4%. We zien een lichte daling naar 3,4% op basis van de verzekerde periode vanaf 15 dagen.

De meldingsfrequentie (het gemiddeld aantal keer dat een medewerker zich heeft ziek gemeld in de afgelopen 12 maanden) was slechts 0,39 in 2019.

Er is een steeds verdere toename van het psychisch verzuim in de cijfers te zien. In 2019 was dit zelfs de belangrijkste verzuimoorzaak.

De belangrijkste redenen voor verzuim op een rij:

  • Psychische aandoeningen (32%)
  • Overige fysieke aandoeningen (30%)
  • Fysieke aandoeningen bewegingsapparaat (27%)

Het corona-effect

Uit de cijfers van het eerste kwartaal 2020 blijkt dat er een lichte toename te zien is van de meldingsfrequentie naar 0,45. Daarnaast neem het korte frequente verzuim toe, evenals de gemiddelde verzuimduur.

* Het netto verzuimpercentage 1ejaar is het verzuimpercentage, met maximering van lang verzuim tot 365 kalenderdagen, waarbij het verzuim is gecorrigeerd voor deelherstel en waar mogelijk gecorrigeerd voor fte.